Ἡ ἠλικία ξεκινήματος τῆς ἐν λόγῳ μελέτης καί ἀναζητήσεως -στά 14 με 15- δέν ξενίζει, οὔτε εἶναι τίποτε ἀξιοπερίεργο - ἀσύνηθες στό χῶρο τῶν ἀφοσιωμένων σιδηροδρομόφιλων. Τοὐναντίον εἶναι κάτι τό φυσιολογικό, καθώς συμπίπτει μέ τήν ἠλικία ἀποκρυσταλλώσεως τῶν τάσεων καί ἐνδιαφερόντων τῶν νέων σέ συνδυασμό μέ τήν πρόσκτηση τῶν ἀπαραίτητων γνωσιακῶν ἐφοδίων -κυρίως φυσικομαθηματικά καί ξένες γλῶσσες- πού ἐπιτρέπουν τήν ἐμβάθυνση στά σχετικά ἀντικείμενα. 'Εξ ἴσου καταλυτική γιά τίς περί ὧν ὁ λόγος ἐπιλογές ὑπῆρξε ὁ σχεδόν ταυτόχρονος παροπλισμός τήν προηγούμενη χρονιά τῶν τελευταίων ἀτμαμαξῶν τῆς χώρας -καί ἄλλων Εὐρωπαϊκῶν- καί τοῦ τελευταίου τράμ, τό δεύτερο ἀρκετά βάναυσα καί ἀπροσδόκητα, μιά καί λίγο πρίν τήν κρατικοποίησή του εἶχε ἀναγγελθεῖ παραπλανητικά ἡ ἐπέκτασή του πρός Ἐλευσῖνα. Αὐτά τά σοκαριστικά γεγονότα ἀφ'ἑνός μᾶς προβλημάτισαν νά ψαχτοῦμε ὡς πρός τό ΓΙΑΤΙ συνέβαιναν, ἀφ'ἑτέρου μᾶς ἔκρουσαν τόν κώδωνα ὅτι τό συγκοινωνιακό τοπίο δέν εἶναι ἀμετάβλητο καί ὅτι τά πράγματα πού μᾶς ἀρέσουν μπορεῖ ἀνά πᾶσα στιγμή νά τά στερηθοῦμε ἀνεπιστρεπτί χωρίς νά μποροῦμε νά παρέμβουμε πάνω σ'αὐτό. Θά πρέπει σέ κάθε περίπτωση νά καταγραφοῦν καί στά πλαίσια τοῦ ἐφικτοῦ νά ἐπιχειρηθεῖ ἡ μουσειακή τους διατήρηση καί λειτουργία. Καί ἀς μήν ἰσχυριστεῖ κανείς ἀπερίσκεπτα πώς τό ἀμετάβλητο τοῦ σιδηροδρομικοῦ σκηνικοῦ εἶναι μία παιδιάστικη οὐτοπία. Ἀρκεῖ νά ἁναλογιστοῦμε ὅτι στήν προηγούμενη γενεά ἀπό μᾶς, φερ'εἰπεῖν κάποιος πού ἔζησε στίς ἡμιαστικές περιοχές τῆς Πελοποννήσου ἀπό τό 1890 ὡς τό 1975 -οὐκ εὐκαταφρόνητο διάστημα- ἔβλεπε Ζητάκια σέ ὅλο τό ἀντιληπτό διάστημα τοῦ βίου του πάνω σέ μία σχεδόν ἀπαράλλαχτη ὑποδομή! Πρακτικά ὅλες οἱ φουρνιές μηχανοδηγῶν πού ἀπασχολήθηκαν μεταξύ 1884 - 1980 πέρασαν ἀπ'αὐτές τίς μηχανές! Τά ἴδια καί οἱ ἠλεκτροδηγοί τῶν ΗΣΑΠ μέ τά "ξύλινα". Ἁπλᾶ ἐμεῖς εἴχαμε τήν ἀτυχία (?) νά πέσουμε πάνω στό τέλος ἐποχῆς. Άς μήν παραπονιόμαστε, μιά καί οἱ προηγούμενοι φάγανε καί 2 παγκοσμίους πολέμους στό κεφάλι! Φυσικά κορυφαῖος παράγοντας ἐνισχύσεως καί συσπειρώσεως τοῦ ἐνδιαφέροντος τῶν πρώτων έξ ἡμῶν κατέστη καί ἡ κατασκευή τό 1978 τοῦ Σιδηροδρομικοῦ Μουσείου, τό ὁποῖο ἐπισκεπτόμασταν ἐλέῳ τοῦ ἀείμνηστου Χριστοδούλου πολύ πρίν τά ἐπίσημα ἐγκαίνια τῆς ἑπόμενης χρονιᾶς. Ἐκεῖ κυοφορήθηκαν οἱ πρωτοβουλίες γιά ἵδρυση σιδηροδρομικῶν μή κερδοσκοπικῶν συλλογικοτήτων (οἱ ὁποῖες κατέχουν περίοπτη θέση στήν πορεία μας) κατά τά πρότυπα ἀντίστοιχων σέ προηγμένες χῶρες. Τά ἀποτελέσματα πού κατά καιρούς ἐπιτεύχθηκαν μέσα ἀπό τίς ἐθελοντικές δράσεις μας κόντρα σέ ὅλες τίς πιθανότητες, παρά τά ὅποια -οὐκ ὀλίγα- πισωγυρίσματα καί στρεβλώσεις (ὅπως ἡ ἐπανακατάργηση γραμμῶν πού εἴχαμε συμβάλλει νά ἀνοίξουν) μᾶς κάνουν ὑπερήφανους καί μᾶς πείθουν ὅτι οἱ μόνοι χαμένοι ἀγῶνες εἶναι αὐτοί πού δέ δόθηκαν.
Σέ αὐτόν τόν πρόλογο πρέπει ἐπίσης νά ἐπισημανθεῖ ὁ καθοριστικός ρόλος πού ἔπαιξε ὁ σιδηρόδρομος καί τά παθήματά του στήν ὁλιστική μας κοινωνικοπολιτική συνειδητοποίηση, στή διαπίστωση ὅτι ὁ καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά καί τό σιδηρόδρομο, καί ὅτι τελικά τά κλασσικά κόνσεπτ τῆς ταξικῆς ἀντικαπιταλιστικῆς πάλης χρειάζεται νά ἐφαρμοσθοῦν καί στόν φιλοσιδηροδρομικό / οἰκολογικό ἀγῶνα, δημιουργῶντας ἕνα ἀκρογωνιαῖο δομικό λίθο αὐτοῦ πού θέλομε νά ἀποκαλοῦμε "οἰκομαρξισμό". Καί κατ'ἐπέκταση αὐτό καθορίζει καί τή διαδρομή μας στό στίβο τοῦ σιδηροδρομικοῦ ἐργατικοῦ ἀκτιβισμοῦ.
BEBAIA τίποτε ἀπό ὅλα αὐτά δέν θα μποροῦσε νά ἀποτελέσει 1-μαν-σώου, ὁ σιδηρόδρομος ἐκ φύσεως σέ κάθε πτυχή του, ἀκόμη καί στήν πρωτόλεια σύλληψη τοῦ κάθε ἐπι μέρους πρότζεκτ, ἀπαιτεῖ ὄχι μόνο πολυπληθή ὁμαδική δουλειά, ἀλλά σχεδόν ὁμοψυχία καί παρεμπιπτόντως μεγάλο βαθμό αὐτοπειθαρχίας. Συνδιαμορφώνουμε τά σιδηροδρομικά συστήματα καί μαζί τους συνδιαμορφωνόμαστε καί μεῖς, σχηματίζοντας ἀλληλεπιδραστικά αὐτό πού νοεῖται σάν κουλτούρα τῆς κάθε συγκοινωνιακῆς "σχολῆς". Γι'αὐτό καί τό παρόν διαρκῶς -ἐλπίζομε ἰσοβίως- ἐμπλουτιζόμενο πόνημα, σέ ἀντιθεση μέ τήν ψυχρή τεχνοκρατική θεώρηση πού πολλάκις προωθοῦν διάφορα κατεστημένα τοῦ χώρου τῶν τεχνικῶν ἐπιστημῶν, ἐπικεντροῦται τε καί ἀφιεροῦται πρωτίστως στούς ἀνθρώπους καί λιγότερο στά μηχανήματα. Στούς ἀνθρώπους μέ τούς ὁποίους συνεργασθήκαμε, ἀπό τούς ὁποίους ἐμπνευσθήκαμε, κατά μείζονα λόγο αὐτούς πού ἀπωλέσθησαν πρόωρα, χωρίς νά παραλείψουμε μελλοντικές γενεές σιδηροδρομόφιλων πού δέν θά προλάβουμε νά γνωρίσουμε, ἀλλά ἐνδεχομένως θά ἐπηρεάσομε διά τοῦ παραδείγματός μας. Αὐτός εἶναι καί ὁ κύριος λόγος προτιμήσεως τοῦ Α' πληθυντικοῦ προσώπου, μιά καί ἡ ἀτομικότης δέν προσιδιάζει σέ καμμία πλευρά τῆς σιδηροδρομικῆς δραστηριότητος καί τό Α' ενικό πρόσωπο φαντάζει γελοῖο (π.χ. ἐγώ ἐπαναλειτούργησα τήν ΧΨΖ γραμμή!). Περαιτέρω, κάθε πρόταση ἐδῶ μέσα ἐκφράζει ὁλόκληρη -ἤ περίπου ὁλόκληρη- τήν εκάστοτε ὁμάδα τῆς σχετικῆς δράσεως ἤ διαβουλεύσεως, ἀπό τά προφοιτητικά κιόλας χρόνια ὅλων μας. Δέν ἔχει κανένα νόημα ὁ ἐπιμερισμός ποσοστῶν συμβολῆς ἑνός ἑκάστου. Ἀρκεῖ νά ἀναλογιστοῦμε τό ἑξῆς: Ἄν ἀπουσίαζε ἔστω καί ἕνας ἀπό μᾶς, τά ἀποτελέσματα τῆς συλλογικῆς ἐργασίας θά ἦσαν πολύ πτωχότερα. Ἄν εἴχαμε ἔστω καί ἕναν παραπάνω ἀφιερωμένο ὁλόψυχα, τά ἀποτελέσματα θά ἦσαν πολύ πλουσιότερα. Ὁπότε οἱ 3 στρατηγικές μας προτεραιότητες -καί πρωταρχικός στόχος αὐτοῦ τοῦ κειμένου- εἶναι ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΕΣ, ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΕΣ καί ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΙΕΣ (ὅπως λέμε καί στά ἀντισυστημικά κόμματα!).
Εξ ἀφορμῆς λοιπόν τῆς 40ετίας, θεωροῦμε ὅτι μᾶς παρουσιάζεται μία ταιριαστή εὐκαιρία νά ἐμπλουτίσομε τήν δημόσια παρουσία καί συμβολή μας σέ σχέση μέ τό περί οὗ ὁ λόγος αντικείμενο. Σέ πρὼτη φάση θά παραθέσομε δειγματοληπτικά μία συμπυκωμένη συλλογή μέ λίνκς πρός πολλές ἐκ τῶν χαρακτηριστικότερων συνεισφορῶν καί δράσεών μας καί στή συνέχεια θά γίνεται έκ τῶν ἐνόντων ἐμπλουτισμός καί προσθήκη ὑλικοῦ μέ τόν κατά περίπτωση προσφορότερο / φιλικότερο πρός το χρήστη τρόπο, μηδ`ἐξαιρουμένων καί τῶν διευκολύνσεων τῶν παρεχομένων παρά δημοφιλῶν κοινωνικῶν δικτύων.Μέ τή συναίσθηση ὅτι κάθε μέρα τῆς ζωῆς μας πού περνάει μπορεῖ νά εἶναι καί ἡ τελευταία, ἐλπίζουμε ὅτι ἀκόμη καί τό παραμικρό στοιχεῖο πού τυχόν θά χρησιμεύσει ὡς ἀναφορά ἤ/καί παρακαταθήκη γιά τό μέλλον ἀξίζει τό σύνολο τῆς προσπάθειας.
KAI MH ΛΗΣΜΟΝΟΥΜΕ: μερικοί ἀρκοῦνται νά μελετοῦν τή σιδηροδρομική ἱστορία, ἐμεῖς ἐπιμένομε νά τή διαμορφώνομε! Διπλ.-Μηχ. Νικόλαος Σμπαρούνης & Friends
